Welkom terug bij Science Fact or Fiction, de serie waarin we de nieuwste fitnesstrends ontkrachten of juist goedkeuren, van de meest besproken diëten tot de nieuwste trending TikTok-workout. Dus laten we eens kijken wat onze voedingsdeskundige Jenaed vindt van het meest vlezige dieet tot nu toe ... het carnivoordieet.
Het carnivoordieet is de nieuwste rage in de markt, en dat bedoelen we niet lichtvaardig. Het is echter niets nieuws, het bestaat al een tijdje.(1) Het gaat om het eten van alleen dierlijke producten, geen plantaardige producten en vooral veel vlees. Mensen beweren dat het volgen van het carnivoordieet je zal helpen gewicht te verliezen, te beschermen tegen ziekten, ontstekingen te verminderen en de testosteronniveaus te verhogen. Er is echter nog geen goed onderzoek gedaan naar het carnivoordieet. Maar we lopen nu op de zaken vooruit... hier is onze volledige analyse van het carnivoordieet.
Wat is het carnivoordieet?
Het volgen van het dieet houdt in dat je alle plantaardige voedingsmiddelen uit het dieet verwijdert en uitsluitend vlees, vis, eieren en kleine hoeveelheden lactosearme zuivelproducten eet. Voedingsmiddelen om te eten zijn rundvlees, kip, varkensvlees, lam, kalkoen, orgaanvlees, zalm, sardines, witte vis en kleine hoeveelheden zware room en harde kaas. Boter, reuzel en beenmerg zijn ook toegestaan.
Het carnivoordieet stimuleert het drinken van water en bottenbouillon, maar ontmoedigt het drinken van thee, koffie en andere dranken gemaakt van planten. Het biedt geen specifieke richtlijnen met betrekking tot calorie-inname, portiegroottes of hoeveel maaltijden of snacks per dag moeten worden gegeten. De meeste voorstanders van het dieet raden aan om zo vaak te eten als je wilt.
Koolhydraten zijn niet toegestaan. Dat betekent geen fruit, groenten, granen, zetmeel, noten en peulvruchten meer, want het dieet schrijft voor dat je alleen vlees, dierlijk vet en eieren eet. Lijkt nogal beperkend, nietwaar?
Bepaalde elementen van het carnivoor dieet kunnen leiden tot gewichtsverlies. Er zijn onderzoeken die aantonen dat een koolhydraatarm en eiwitrijk dieet gewichtsverlies kan bevorderen, maar dit is in principe niet meer dan het bereiken van een calorietekort. Dit houdt bovendien ook niet in dat je belangrijke voedselgroepen moet schrappen.(2,3,4) Dit is waarschijnlijk ook te wijten aan het feit dat eiwit je stofwisseling kan verhogen en verzadiging kan bevorderen.(5,6,7)
Nadelen van het carnivoordieet
Geen vezels
Het elimineren van plantaardig voedsel betekent het elimineren van vezels. Vezel heeft veel voordelen, waaronder maar niet beperkt tot:
- overtollige cholesterol en galzuren uit het lichaam verwijderen
- reguleren van de bloedglucose- en bloedlipideniveaus
- ondersteuning van de gezondheid van het immuunsysteem
- het voeden van de essentiële bacteriën in je darmmicrobioom
Doei, doei koolhydraten
Het carnivoordieet laat koolhydraten bijna niet toe. Wanneer je koolhydraten elimineert, beïnvloed je het vermogen van je hersenen om cognitieve functies uit te voeren... en dat hebben we nodig om optimaal te functioneren.
Onze hersenen functioneren op glucose – dat is dan natuurlijk enorm belangrijk!
Je lichaam is voor energie afhankelijk van koolhydraten. Je hersenen worden voornamelijk gevoed door glucose en koolhydraten geven je spieren energie. Het ongeloof van de dieetcultuur - koolhydraten zijn niet slecht... Geraffineerde koolhydraten in fastfood, suikerhoudende dranken en chocoladerepen lijken in niets op de koolhydraten in volle granen, bonen, fruit en groenten. Ze worden volledig anders afgebroken en verteerd. Plus - stel je voor dat je nooit meer chocolade zou mogen eten?...
Geen koolhydraten = geen groenten
Het volgen van een koolhydraatarm dieet betekent het elimineren van alle soorten groenten. Groenten leveren verschillende voedingsstoffen voor het lichaam, die allemaal verschillende functies hebben. Het elimineren van groenten betekent het elimineren van micronutriënten, vezels en heel veel goeds in je lichaam. Dit is absoluut niet duurzaam en ook niet gezond.
Prijzig
Het carnivoordieet is ook erg zwaar voor de portemonnee. 'Leiders' in het carnivoordieet raden aan om alleen vlees van de hoogste kwaliteit te kiezen, zoals grasgevoerd rundvlees en in het wild gevangen zalm - dit valt voor de meesten van ons niet binnen ons budget.
Verhoogt verzadigde vetten
Het carnivoordieet bevat veel vet, cholesterol en natrium. Aangezien het dieet uitsluitend uit dierlijk voedsel bestaat, kan het veel verzadigd vet en cholesterol bevatten. Verzadigd vet kan je LDL (slechte) cholesterol verhogen, wat het risico op hartaandoeningen kan verhogen.(10) Het eten van veel van deze voedingsmiddelen, zoals vleeswaren, kan leiden tot een overmatige inname van natrium, wat in verband is gebracht met een verhoogd risico op hoge bloeddruk,nierziekte en andere negatieve gezondheidsresultaten.(11)
Carnivoor dieet voedingsmiddelen
- rood vlees
- wit vlees
- slachtafval (d.w.z. orgaanvlees)
- dierlijk vet (d.w.z. reuzel)
- gevogelte
- vis
- zeevruchten
- eieren
- zuivel (optioneel)
Hoewel vlees voedzaam is en micronutriënten en zijn eigen voordelen biedt, zou het niet het enige onderdeel van je dieet moeten zijn. Het volgen van een restrictief dieet zoals het carnivoordieet kan leiden tot tekorten aan bepaalde voedingsstoffen en tot overconsumptie van andere.(8) Diëten die rijk zijn aan plantaardig voedsel zijn ook in verband gebracht met een lager risico op bepaalde chronische aandoeningen.(9)
Zijn er voordelen van het carnivoordieet?
Aangezien het carnivoordieet veel geraffineerde koolhydraten zoals koekjes, cakes en gebakjes uitsluit, is het waarschijnlijk dat je minder van dit soort energierijk voedsel eet. Deze voedingsmiddelen bevatten weinig nuttige voedingsstoffen en vaak veel calorieën. Daarom moeten ze worden beperkt in een gezond, uitgebalanceerd dieet. Dit wil niet zeggen dat koekjes, cake en gebak zo nu en dan een slechte zaak zijn, ze hebben veel mentale voordelen - gematigdheid is hier de sleutel.
Vlees kan zeker een rol spelen in een gezond eetplan, maar focussen op alleen vlees is zeker niet gunstig. Je kunt afvallen met het carnivoordieet omdat het een extreem dieet is dat je van de juiste voeding berooft.. Extreem gewichtsverlies is echter nooit goed voor het lichaam, omdat je in de toekomst waarschijnlijk meer gewicht zal terugkrijgen, aangezien dergelijke beperkende diëten zelden duurzaam van aard zijn.
Het vonnis
Het carnivoordieet is een rage zonder wetenschappelijk bewijs en er zijn geen studies geweest om enig voordeel te bewijzen. Door hele voedselgroepen uit je dieet te schrappen, ontneem je je lichaam essentiële voedingsstoffen. Extreem diëten is schadelijk voor lichaam en geest, waardoor je een verhoogd risico loopt op eetstoornissen en langdurige gezondheidsproblemen. De kans is ook groot dat je meteen weer gewicht aankomt, want je kunt niet voor altijd een carnivoor zijn en het is zeker niet duurzaam.
- Bang HO, Dyerberg J, Sinclair HM. The composition of the Eskimo food in north western Greenland. Am J Clin Nutr. 1980;33(12):2657-2661. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7435433. Accessed 2015.
- Soenen S, Bonomi AG, Lemmens SG, Scholte J, Thijssen MA, van Berkum F, Westerterp-Plantenga MS. Relatively high-protein or ‘low-carb’ energy-restricted diets for body weight loss and body weight maintenance? Physiol Behav. 2012 Oct 10;107(3):374-80. doi: 10.1016/j.physbeh.2012.08.004. Epub 2012 Aug 19. PMID: 22935440.
- Larsen TM, Dalskov SM, van Baak M, Jebb SA, Papadaki A, Pfeiffer AF, Martinez JA, Handjieva-Darlenska T, Kunešová M, Pihlsgård M, Stender S, Holst C, Saris WH, Astrup A; Diet, Obesity, and Genes (Diogenes) Project. Diets with high or low protein content and glycemic index for weight-loss maintenance. N Engl J Med. 2010 Nov 25;363(22):2102-13. doi: 10.1056/NEJMoa1007137. PMID: 21105792; PMCID: PMC3359496.
- Bazzano LA, Hu T, Reynolds K, Yao L, Bunol C, Liu Y, Chen CS, Klag MJ, Whelton PK, He J. Effects of low-carbohydrate and low-fat diets: a randomized trial. Ann Intern Med. 2014 Sep 2;161(5):309-18. doi: 10.7326/M14-0180. PMID: 25178568; PMCID: PMC4428290.
- Paddon-Jones D, Westman E, Mattes RD, Wolfe RR, Astrup A, Westerterp-Plantenga M. Protein, weight management, and satiety. Am J Clin Nutr. 2008 May;87(5):1558S-1561S. doi: 10.1093/ajcn/87.5.1558S. PMID: 18469287.
- Westerterp-Plantenga MS, Lemmens SG, Westerterp KR. Dietary protein – its role in satiety, energetics, weight loss and health. Br J Nutr. 2012 Aug;108 Suppl 2:S105-12. doi: 10.1017/S0007114512002589. PMID: 23107521.
- Pesta, D. H., & Samuel, V. T. (2014). A high-protein diet for reducing body fat: mechanisms and possible caveats. Nutrition & metabolism, 11(1), 53. https://doi.org/10.1186/1743-7075-11-53
- Calton J. B. (2010). Prevalence of micronutrient deficiency in popular diet plans. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 7, 24. https://doi.org/10.1186/1550-2783-7-24
- Boeing, H., Bechthold, A., Bub, A., Ellinger, S., Haller, D., Kroke, A., Leschik-Bonnet, E., Müller, M. J., Oberritter, H., Schulze, M., Stehle, P., & Watzl, B. (2012). Critical review: vegetables and fruit in the prevention of chronic diseases. European journal of nutrition, 51(6), 637–663. https://doi.org/10.1007/s00394-012-0380-y
- Siri-Tarino PW, Sun Q, Hu FB, Krauss RM. Saturated fat, carbohydrate, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr. 2010 Mar;91(3):502-9. doi: 10.3945/ajcn.2008.26285. Epub 2010 Jan 20. PMID: 20089734; PMCID: PMC2824150.
- Cappuccio F. P. (2013). Cardiovascular and other effects of salt consumption. Kidney international supplements, 3(4), 312–315. https://doi.org/10.1038/kisup.2013.65
- Chan DS, Lau R, Aune D, Vieira R, Greenwood DC, Kampman E, Norat T. Red and processed meat and colorectal cancer incidence: meta-analysis of prospective studies. PLoS One. 2011;6(6):e20456. doi: 10.1371/journal.pone.0020456. Epub 2011 Jun 6. PMID: 21674008; PMCID: PMC3108955.