Heb je je ooit afgevraagd hoe bessen hun gevarieerde en heldere kleuren krijgen? Het antwoord zit 'm allemaal in het pigment dat in de 'huid' ligt!
Deze rijkelijk verzamelde cellen in de schil van bessen die de schil hun heldere kleuren geven, zijn de thuisbasis voor een verscheidenheid aan biologische verbindingen. Een daarvan is een specifieke flavonoïde, die we hier zullen bespreken met zijn vele gezondheidsvoordelen.
Flavonoïden (of bioflavonoïden) zijn een groep moleculen die worden aangemaakt tijdens het metabolisme van planten. In feite zijn er 6000 verschillende soorten van deze metabolieten (1). Er worden een aantal verschillende gezondheidsvoordelen toegeschreven aan deze moleculen, waaronder antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen.
Hier wordt een specifiek lid van deze groep onderzocht, een die zelfs als de belangrijkste van de flavonoïden wordt beschouwd (2); en degene die de belangrijkste structuur van het pigment in fruit vormt: anthocyanine. In dit artikel wordt anthocyanine besproken en hoe het je gezondheid en prestaties kan verbeteren.
Wat is anthocyanine?
In werkelijkheid is anthocyanine vergelijkbaar met, maar niet echt, een flavonoïde. In plaats daarvan maakt het deel uit van de flavonoïde groep van fytochemicaliën (natuurlijk voorkomende chemicaliën in planten). Er zijn in totaal ongeveer 17 anthocyanidinen, waarvan zes (cyanidine, delphinidine, petunidin, peonidine, pelargonidine en malvidine) het belangrijkst zijn voor de mens (3-4).
Ze komen van nature voor in een verscheidenheid aan groenten en fruit, maar zijn vooral geconcentreerd in een aantal bessen (bijv. aardbei, kers, framboos, bosbes). De anthocyanidinen bestaan als het pigment dat bessen hun kleur geeft (5-6); en als zodanig worden ze normaal gesproken door de meeste mensen voldoende geconsumeerd (7-8).
Van oudsher zijn ze gebruikt voor remedies van een groot aantal ziekten, waaronder hoge bloeddruk, gezichtsstoornissen en infecties om er maar een paar te noemen (10). Als zodanig groeit hun reputatie als een supersupplement. Orale consumptie van anthocyanine in fruit, extracten of supplementen is effectief gebleken bij het voorkomen of behandelen van dergelijke ziekten (11-13). .
Hoe werken anthocyanines?
Anti-oxidant
Oxidatieve stress is een toestand waarin de hoeveelheden vrije radicalen (reactieve zuurstofsoorten) groter zijn dan de capaciteit van antioxidanten (verbindingen die oxidatie door vrije radicalen vertragen of remmen). Deze onbalans leidt tot oxidatie van eiwitten, lipiden en zelfs DNA (14). De mate van antioxiderende activiteit van anthocyanines is algemeen bevestigd (15-18).
Het vermogen van anthocyanines om reactieve zuurstofsoorten tegen te gaan verschilt echter van type tot type en is volledig afhankelijk van de chemische structuur van elke verbinding (19). Elk type anthocyanine kan anders reageren op een ander type vrije radicalen, wat soms tot verschillende onderzoeksresultaten leidt.
Helaas worden sommige van de positieve experimentele (in vitro) onderzoeken die een hoge antioxidantcapaciteit aantonen (20-23) niet volledig ondersteund door proeven met menselijke voeding (24).
Het is echter mogelijk dat zeer lage concentraties anthocyanines ook celsignalering en andere biologische processen moduleren door niet-antioxidante mechanismen, wat de moeilijkheid kan verklaren bij het observeren van antioxiderende effecten in proeven bij mensen.
Ontstekingsremmend
Studies hebben ook aangetoond dat anthocyanines een ontstekingsremmende rol kunnen spelen via een aantal cellulaire mechanismen (5). Anthocyanines remmen de biologische activiteit van sommige pro-inflammatoire eiwitten, cytokinen genaamd, door specifieke cellulaire signaalroutes te onderdrukken (20,25).
Ze kunnen bijvoorbeeld werken om het pro-inflammatoire enzym cyclo-oxygenase-2 (COX-2) te remmen, dat vaak verantwoordelijk is voor pijn (26-27). In werkelijkheid is het de gecombineerde antioxiderende en ontstekingsremmende cellulaire activiteit die het klinische gebruik van anthocyanine bij de behandeling van ziekten vergemakkelijkt.
Anthocyaan | Gezondheidsvoordelen?
Hoewel sommige onderzoeken enpublicaties zich uitsluitend concentreren op de antioxiderende en ontstekingsremmende voordelen van anthocyanine, blijkt uit het onderzoek dat andere mechanismen mogelijk net zo verantwoordelijk zijn voor de beschreven gezondheidsvoordelen (13,28-30).
Sommige van deze aanvullende biologische effecten omvatten bescherming tegen:
- Reacties die DNA afbreken
- Hormoonafhankelijke ziekteontwikkeling (oestrogeenactiviteit)
- Lipidenperoxidatie (afbraak van lipiden)
- Breekbaarheid van capillaire bloedvaten (12,33-36)
Het is de combinatie van deze mechanismen die ervoor zorgt dat arthocyaninen gunstig zijn in zoveel ziektetoestanden. Hieronder zullen we enkele van de specifieke gezondheidsproblemen onderzoeken waarbij anthocyanines als nuttig werden beschouwd.
Zicht
De helderheid van het gezichtsvermogen, of hoe goed gedefinieerd je een beeld kunt zien (gezichtsscherpte), kan worden verbeterd door toediening van anthocyanine (37). Dit is echter niet het enige deel van het gezichtsvermogen dat kan worden verbeterd. Het vermogen om in het donker te zien (nachtzicht) wordt ook verbeterd door de voorziening van anthocyanine (37).
Gewichtsverlies
Interessant is dat onderzoekers ook een verband hebben gesuggereerd tussen anthocyanines en gewichtsverlies (13). Deze studie gaf muizen een vetrijk dieet in combinatie met anthocyanines. Hun resultaten vonden een effectieve remming van het lichaamsgewicht en de toename van vet (vetweefsel).
Ze zagen ook de preventie van een aantal stofwisselingsziektefactoren, waaronder hyperglykemie (hoge bloedsuikerspiegel) en hyperinsulinemie. Dit levert bewijs voor de rol van anthocyanines bij de behandeling van obesitas en metabool syndroom.
Cognitieve functie
Een laatste gezondheidsgerelateerd voordeel van anthocyanine is de modulatie van het zenuwstelsel om de cognitie en het geheugen te stimuleren, terwijl het helpt om leeftijdsgebonden neurodegeneratie te voorkomen.
Experimenten met muizen tonen zowel een verbeterde cognitieve functie als een vermindering van de peroxidatie van lipiden in hersenweefsels (46). Dit wordt ondersteund door bewijs dat aantoont dat toediening van bosbessenextract met een hoog arthocyaninegehalte leidt tot een effectieve omkering van het neurodegeneratieve geheugen en motorische functies (47).
Anthocyanine en atletische prestaties
De vraag blijft dan, hoe kan arthocyanine zijn verschillende eigenschappen gebruiken om atletische prestaties bij gezonde individuen te ondersteunen?
Van de grotere groep bioflavonoïden is aangetoond dat ze het oxidatieproces in spieren beïnvloeden tijdens uithoudingsoefeningen met als gevolg een toename van het maximale zuurstofverbruik (VO2 max) (48-50). Er is gepostuleerd dat dit te wijten is aan een toename van het aantal mitochondriën in de spiercellen.
Er zijn ook aanwijzingen dat deze verbindingen spierbeschadiging en pijn na inspanning kunnen verminderen, terwijl ze tegelijkertijd de neuromusculaire functie (51-52) en kracht (53) verbeteren.
Maar hoe zit het met Anthocyaan in het bijzonder?
1) Een recente studie van het International Journal of Preventative Medicine onderging een dubbelblinde, gerandomiseerde gecontroleerde studie om het effect van anthocyaninesuppletie op parameters van trainingsprestaties te onderzoeken (2). Deze onderzoekers namen 54 vrouwelijke en mannelijke atleten en vergeleken de inname van 100 mg anthocyanine per dag met 100 mg placebo gedurende een periode van 6 weken.
Gedurende deze periode voerden de proefpersonen 3 keer per week een trainingsregime uit met fietsen en hardlopen met een intensiteit van 60-80% van hun streefhartslag. Hun resultaten laten zien dat de VO2 max significante stijgingen veroorzaakte in de anthocyaninegroep die verder ging dan enige verandering in de placebogroep (p? 0,0001). Dit geeft dus aan dat suppletie met deze specifieke verbinding specifieke voordelen biedt bij training op basis van uithoudingsvermogen!
2) Afzonderlijke diermodelexperimenten ondersteunen deze bevindingen, wat wijst op een verband tussen de consumptie van anthocyaninesupplementen en spiergroei en inspanningscapaciteit.
Een periode van 7 weken van hoge inname bij ratten laat bijvoorbeeld een hoger lichaamsgewicht en spiergroei zien, naast een langere zwemtijd tot vermoeidheid, vergeleken met controles (54). Ook wijzen onderzoeken naar producten met een hoog anthocyaninegehalte (in tegenstelling tot alleen anthocyaninesuppletie) op vergelijkbare lichamelijke voordelen.
3) Studies naar kersen- en bosbessensap (rijk aan anthocyanine) laten gunstige effecten zien op spierbeschadiging en verbeterd herstel na excentrieke oefeningen (55-61). Als alternatief werden Montmorency-kersen (opnieuw hoog in anthocyaninegehalte) onderzocht om hun voordelen op eenzijdige beenoefening veroorzaakte spierbeschadiging en -functie te zien (62). In deze studie van 10 getrainde mannelijke atleten werd een supplement met kersenextract onderzocht.
Elke deelnemer onderging 10 sets van 10 enkele beenverlengingen met 80% van één herhalingsmaximum (1RM) voor en na 2 weken suppletie. Hun resultaten gaven aan dat het maximale vrijwillige krachtherstel sneller was in de groep met hoog anthocyanine-kersenextract, vergeleken met een standaard fruitconcentraat. Een verbetering van het spierherstel laten zien, vooral in het supplement met een hoge concentratie anthocyanine. Er wordt gedacht dat dergelijke spiervoordelen waarschijnlijk te wijten zijn aan de verhoogde antioxidantcapaciteit voor deze atleten (63).
Anthocyaan bijwerkingen
Vanwege de lange geschiedenis van consumptie van voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan anthocyanine (bijvoorbeeld verschillende bessen); worden dergelijke flavonoïden over het algemeen als veilig beschouwd en worden door mensen goed verdragen (64).
Een grote analyse van 133 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken onderzocht de veiligheid van flavonoïden (inclusief anthocyanine) en gaf geen aanwijzingen voor nadelige effecten of toxiciteitsproblemen van met name anthocyanine (65).
Het is vermeldenswaard dat flavonoïden als groep problemen kunnen hebben met toxiciteit, afhankelijk van het type, de dosis en de duur van de inname (66) - vooral bij groepen met een hoog risico zoals ouderen (67).
In dit onderzoek werden dergelijke problemen echter niet aangegeven voor anthocyanine.
Dosering van Anthocyaan
De dagelijkse inname van anthocyanine is relatief hoog in de hele bevolking met 500 mg tot 1 g (68).
Voor atletische en gezondheidsgerelateerde voordelen is echter slechts 100 mg extra nodig om de antioxiderende en ontstekingsremmende capaciteit te vergroten (2).
Bericht om mee naar huis te nemen
Zo eindigt ons onderzoek door de ongelooflijke anthocyanineverbinding.
Van, wat van nature een bijproduct is van natuurlijke evolutie, bloeide een verbinding op die de antioxiderende en ontstekingsremmende functie kan stimuleren, terwijl ook de cellulaire signalering wordt gewijzigd om de gezondheid en fysieke prestaties te bevorderen.
Dus of je nu je gezichtsvermogen wilt verbeteren, stappen onderneemt om veroudering en ziekte te voorkomen, of zelfs je uithoudingsvermogen wilt verbeteren, anthocyanine kan het bekijken waard zijn!
Veelgestelde vragen
Wat is anthocyanine?
Anthocyanine is vergelijkbaar met een flavonoïde, die in het verleden werd geconsumeerd als een remedie voor een aantal ziekten zoals hoge bloeddruk, gezichtsstoornissen en infecties.
Wat zijn de voordelen van anthocyanine?
Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat de voordelen van anthocyanine de antioxiderende eigenschappen en de ontstekingsremmende rol in een aantal cellulaire mechanismen kunnen omvatten.
Wat zijn de bijwerkingen van anthocyanine?
Anthocyanine wordt over het algemeen als veilig beschouwd voor inname zonder gezondheidsproblemen, aangezien we een lange geschiedenis hebben van het eten van voedingsmiddelen met een hoog anthocyaninegehalte.
Kan anthocyanine bijdragen aan atletische prestaties?
Er zijn onderzoeken geweest die aantonen dat suppletie met anthocyanine voordelen kan hebben bij training op basis van uithoudingsvermogen en bij spierherstel.
LEES DIT OOK:
- Erdman JW, Jr, Balentine D, Arab L, Beecher G, Dwyer JT, Folts J, et al. Flavonoids and heart health: Proceedings of the ILSI North America flavonoids workshop, May 31-June 1, 2005, Washington, DC. J Nutr. 2007;137:718S–37.
- Yarahmadi, M., Askari, G., Kargarfard, M., Ghiasvand, R., Hoseini, M., Mohamadi, H. and Asadi, A., 2014. The Effect of Anthocyanin Supplementation on Body Composition, Exercise Performance and Muscle Damage Indices in Athletes. International journal of preventive medicine, 5(12), p.1594.
- Harborne J.B. Phenolic compounds in phytochemical methods – a guide to modern techniques of plant analysis. Third edition. Chapman & Hall, New York. (1998) 66-74
- Jaganath I.B., Crozier A. 2010. Dietary flavonoids and phenolic compounds. In Plant Phenolics and Human Health: Biochemistry, Nutrition, and Pharmacology (edited by Cesar G. Fraga). John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
- Miguel, M.G., 2011. Anthocyanins: Antioxidant and/or anti-inflammatory activities. J Appl Pharm Sci, 1(06), pp.7-15.
- Seeram, Navindra P. (2008). “Berry Fruits: Compositional Elements, Biochemical Activities, and the Impact of Their Intake on Human Health, Performance, and Disease”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 56 (3): 627–9.
- Igarashi K, Kimura Y, Takenaka A. Preventive effects of dietary cabbage acylated anthocyanins on paraquat-induced oxidative stress in rats. Biosci Biotechnol Biochem. 2000;64:1600–7.
- Heim KE, Tagliaferro AR, Bobilya DJ. Flavonoid antioxidants: Chemistry, metabolism and structure-activity relationships. J Nutr Biochem. 2002;13:572–8
- Rice-EvansC,PackerL,eds. Flavonoids inHealthand Disease. NY: Marcel Dekker; 1998. Smith M, Marley K, Seigler D, Singletary K, Meline B. Bioactive properties of wild blueberry fruits. J Food Sci. 2000;65:352–356.
- Wang C, Wang J, Lin W, Chu C, Chou F, Tseng T. Protective effect of Hibiscus anthocyanins against tert-butyl hydroperoxide-induced hepatic toxicity in rats. Food Chem Toxicol. 2000;38(5):411–416.
- McDougall G.J., Dobson P., Smith P., Blake A., Stewart D. Assessing potential bioavailability of raspberry anthocyanins using an in vitro digestion system. J. Agric. Food Chem. 2005; 53: 5896-5904.
- Ramirez-Tortosa C., Andersen O.M., Gardner P.T., Morrice P.C., Wood S.G., Duthie S.J., Collins A.R., Duthie G.G. Anthocyanin-rich extract decreases indices of lipid peroxidation and DNA damage in vitamin E-depleted rats. Free Radical Biol. Med. 2001, 31: 1033-1037.
- Tsuda T., Horio F., Uchida K., Aoki H., Osawa T. Dietary cyanidin 3-O-beta-D-glucoside-rich purple corn color prevents obesity and ameliorates hyperglycemia in mice. J. Nutr. 2003, 133, 2125-2130.
- Dai J.; Mumper R.J. Plant phenolics: extraction, analysis and their antioxidant and anticancer properties. Molecules 2010; 15: 73137352.
- Heinonen I. M., Meyer A.S., Frankel E.N. Antioxidant activity of berry phenolics on human low-density lipoprotein and liposome oxidation. J. Agric. Food Chem. 1998; 46: 4107-4112.
- Muselík J., García-Alonso M., Martín-López M.P., Žemli?ka M., Rivas-Gonzalo J.C. Measurement of antioxidant activity of wine catechins, procyanidins, anthocyanins and pyranoanthocyanins. Int. J. Mol. Sci. 2007; 8: 797-809.
- Fiander H., Schneider H. Dietary ortho phenols that induce glutathione S- transferase and increase the resistance of cells to hydrogen peroxide are potential cancer chemopreventives that act by two mechanisms: the alleviation of oxidative stress and the detoxification of mutagenic xenobiotics. Cancer Lett 2000;156:117-124.
- Turner M.K. Anthocyanins increase antioxidant enzyme activity in HT-29 adenocarcinoma cells. MsC thesis. 2009. Athens, Georgia, USA.
- Kay C. Analysis of the bioactivity, metabolism, and pharmacokinetics of anthocyanins in humans. PhD thesis. 2004; University of Guelph, Ontario, Canada, pp. 1-9.
- Wang H., Nair M.G., Strasburg G.M., Chang Y., Booren A.M., Gray J.I.. DeWitt D.L. Antioxidant and anti-inflammatory activities of anthocyanins and their aglycon, cyanidin, from tart cherries. J. Nat. Prod.1999; 62: 294–296.
- Zheng W., Wang S.Y. Oxygen radical absorbing capacity of phenolics in blueberries, cranberries, chokeberries, and lingonberries. J. Agric. Food Chem. 2003; 51: 502-509.
- Galvano F., La Fauci L., Lazzarino G., Fogliano V., Ritieni A., Ciappellano S., Battistini N.C., Tavazzi B., Galvano G. Cyanidins: metabolism and biological properties. J. Nutr. Biochem. 2004; 15: 2-11.
- Miguel M.G., Dandlen S., Neves M.A. Role of anthocyanins in the antioxidant ability of pomegranate. AgroFood Industry Hi-Tech. 2007: 18: 48-50.
- Pedersen C.B., Kyle J., Jenkinson A.M., Gardner P.T., McPhail D.B., Duthie G.G. Effects of blueberry and cranberry juice consumption on the plasma antioxidant capacity of healthy female volunteers. Eur. J. Clin. Nutr. 2000; 54: 405-408.
- Pergola C., Rossi A., Dugo P., Cuzzocrea S., Sautebin L. Inhibition of nitric oxide biosynthesis by anthocyanin fraction of blackberry extract. Nitric Oxide 2006; 15: 30-39.
- Hou D.X., Yanagita T., Uto T., Masuzaki S., Fujii M. Anthocyanidins inhibit cyclooxygenase-2 expression in LPS-evoked macrophages: structure-activity relationship and molecular mechanism involved. Biochem. Pharmacol. 2005; 70:417-425.
- Hämäläinen M., Nieminen R., Vuorela P., Heinonen M., Moilanen E. Anti-Inflammatory effects of flavonoids: genistein, kaempferol, quercetin, and daidzein inhibit STAT-1 and NF-?B activations, whereas flavone, isorhamnetin, naringenin, and pelargonidin inhibit only NF-?B activation along with their inhibitory effect on iNOS expression and NO production in activated macrophages. Mediators Inflamm. 2007; doi: 10.1155/2007 /45673.
- Tsuda T, Shiga K, Ohshima K, Kawakishi S, Osawa T. Inhibition of lipid peroxidation and the active oxygen radical scavenging effect of anthocyanin pigments isolated from Phaseolus vulgaris L. Biochem Pharmacol. 1996;52(7):1033–1039.
- Tsuda T, Horio F, Osawa T. Cyanidin 3-O-beta-Dglucoside suppresses nitric oxide production during a zymosan treatment in rats. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 2002;48(4):305–310.
- Wang S, Jiao H. Scavenging capacity of berry crops on superoxide radicals, hydrogen peroxide, hydroxyl radicals, and singlet oxygen. J Agric Food Chem. 2000;48(11):5677–5684.
- Stein JH, Keevil JG, Wiebe DA, Aeschlimann S, Folts JD. Purple grape juice improves endothelial function and reduces the susceptibility of LDL cholesterol to oxidation in patients with coronary artery disease. Circulation. 1999;100:1050–5.
- Wang LS, Stoner GD. Anthocyanins and their role in cancer prevention. Cancer Lett. 2008;269:281–90.
- Acquaviva R, Russo A, Galvano F, et al. Cyanidin and cyanidin 3-O-beta-D-glucoside as DNA cleavage protectors and antioxidants. Cell Biol Toxicol. 2003;19(4):243–252.
- Lazze M, Pizzala R, Savio M, Stivala L, Prosperi E, Bianchi L. Anthocyanins protect against DNA damage induced by tert-butyl-hydroperoxide in rat smooth muscle and hepatoma cells. Mutat Res. 2003;535(1):103–115.
- Lefevre M, Howard L, Most M, Ju Z, Delany J. Microarray analysis of the effects of grape anthocyanins on hepatic gene expression in mice. FASEB J. 2004;18:A851.
- Rossi A, Serraino I, Dugo P, et al. Protective effects of anthocyanins from blackberry in a rat model of acute lung inflammation. Free Radic Res. 2003;37(8):891–900.
- Matsumoto H, Inaba H, Kishi M, Tominaga S, Hirayama M, Tsuda T. Orally administered delphinidin 3-rutinoside and cyanidin 3-rutinoside are directly absorbed in rats and humans and appear in the blood as the intact forms. J Agric Food Chem. 2001;49(3):1546–1551.
- Hou DX. Potential mechanisms of cancer chemoprevention by anthocyanins. Curr Mol Med. 2003;3(2): 149–159.
- Kang S, Seeram N, Nair M, Bourquin L. Tart cherry anthocyanins inhibit tumor development in Apc(Min) mice and reduce proliferation of human colon cancer cells. Cancer Lett. 2003; 194(1):13–19.
- Koide T, Hashimoto Y, Kamei H, Kojima T, Hasegawa M, Terabe K. Antitumor effect of anthocyanin fractions extracted from red soybeansandred beans in vitro and in vivo. Cancer Biother Radiopharm. 1997;12(4):277–280.
- Meiers S, Kemeny M, Weyand U, Gastpar R, von Angerer E, Marko D. The anthocyanidins cyanidin and delphinidin are potent inhibitors of the epidermal growth-factor receptor. J Agric Food Chem. 2001; 49(2):958–962.
- Lila, M.A., 2004. Anthocyanins and human health: an in vitro investigative approach. BioMed Research International, 2004(5), pp.306-313
- Hou DX, Kai K, Li JJ, et al. Anthocyanidins inhibit activator protein 1 activity and cell transformation: structure-activity relationship and molecular mechanisms. Carcinogenesis. 2004;25(1):29–36
- Folts J. Antithrombotic potential of grape juice and red wine for preventing heart attacks. Pharm Biol. 1998;36(suppl):21–27.
- Youdim K, Martin A, Joseph J. Incorporation of the elderberry anthocyanins by endothelial cells increases protection against oxidative stress. Free Radic Biol Med. 2000;29(1):51–60.
- Cho J, Kang J, Long P, Jing J, Back Y, Chung K. Antioxidant and memory enhancing effects of purple sweet potato anthocyanin and Cordyceps mushroom extract. Arch Pharm Res. 2003;26(10):821–825.
- Joseph J, Shukitt-Hale B, Denisova N, et al. Reversals of age-related declines in neuronal signal transduction, cognitive, and motor behavioral deficits with blueberry, spinach, or strawberry dietary supplementation. JNeurosci. 1999;19(18):8114–8121.
- MacRae HS, Mefferd KM. Dietary antioxidant supplementation combined with quercetin improves cycling time trial performance. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2006;16:405–19.
- Davis JM, Murphy EA, Carmichael MD, Davis B. Quercetin increases brain and muscle mitochondrial biogenesis and exercise tolerance. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2009;296:R1071–7.
- Gauche E, Lepers R, Rabita G, Leveque JM, Bishop D, Brisswalter J, et al. Vitamin and mineral supplementation and neuromuscular recovery after a running race. Med Sci Sports Exerc. 2006;38:2110–7.
- Nieman DC, Henson DA, Maxwell KR, Williams AS, McAnulty SR, Jin F, et al. Effects of quercetin and EGCG on mitochondrial biogenesis and immunity. Med Sci Sports Exerc. 2009;41:1467–75.
- Cureton KJ, Warren GL, Millard-Stafford ML, Wingo JE, Trilk J, Buyckx M. Caffeinated sports drink: Ergogenic effects and possible mechanisms. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2007;17:35–55.
- Knab AM, Shanely RA, Jin F, Austin MD, Sha W, Nieman DC. Quercetin with vitamin C and niacin does not affect body mass or composition. Appl Physiol Nutr Metab. 2011;36:331–8.
- LIU, Z.G., XIE, X.D., XU, D.G. and LIU, H.B., 2014. Effect of Anthocyanins on Growth and Development of Rats Exercise Capacity and Resistance of Skeletal Muscle Enzymes. Food Research and Development, 11, p.034.
- Bowtell JL, Sumners DP, Dyer A, Fox P, Mileva KN. Montmorency cherry juice reduces muscle damage caused by intensive strength exercise. Med Sci Sports Exerc. 2011;43:1544–51.
- Howatson G, McHugh MP, Hill JA, Brouner J, Jewell AP, van Someren KA, et al. Influence of tart cherry juice on indices of recovery following marathon running. Scand J Med Sci Sports. 2010;20:843–52.
- Kuehl KS, Perrier ET, Elliot DL, Chesnutt JC. Efficacy of tart cherry juice in reducing muscle pain during running: A randomized controlled trial. J Int Soc Sports Nutr. 2010;7:17.
- Connolly DA, McHugh MP, Padilla-Zakour OI, Carlson L, Sayers SP. Efficacy of a tart cherry juice blend in preventing the symptoms of muscle damage. Br J Sports Med. 2006;40:679–83
- Ducharme NG, Fortier LA, Kraus MS, Hobo S, Mohammed HO, McHugh MP, et al. Effect of a tart cherry juice blend on exercise-induced muscle damage in horses. Am J Vet Res. 2009;70:758–63.
- McAnulty LS, Nieman DC, Dumke CL, Shooter LA, Henson DA, Utter AC, et al. Effect of blueberry ingestion on natural killer cell counts, oxidative stress, and inflammation prior to and after 2.5 h of running. Appl Physiol Nutr Metab. 2011;36:976–84.
- McLeay Y, Barnes MJ, Mundel T, Hurst SM, Hurst RD, Stannard SR. Effect of New Zealand blueberry consumption on recovery from eccentric exercise-induced muscle damage. J Int Soc Sports Nutr. 2012;9:19.
- Sumners, D.P., Dyer, A., Fox, P., Mileva, K.N. and Bowtell, J., 2011. Montmorency cherry juice reduces muscle damage caused by intensive strength exercise
- Bell, P.G., Walshe, I.H., Davison, G.W., Stevenson, E. and Howatson, G., 2014. Montmorency cherries reduce the oxidative stress and inflammatory responses to repeated days high-intensity stochastic cycling. Nutrients, 6(2), pp.829-843
- Corcoran, M.P., McKay, D.L. and Blumberg, J.B., 2012. Flavonoid basics: chemistry, sources, mechanisms of action, and safety. Journal of nutrition in gerontology and geriatrics, 31(3), pp.176-189.
- Hooper L, Kroon PA, Rimm EB, Cohn JS, Harvey I, Le Cornu KA, et al. Flavonoids, flavonoid-rich foods, and cardiovascular risk: a meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2008; 88:38–50
- Moon YJ, Wang X, Morris ME. Dietary flavonoids: effects on xenobiotic and carcinogen metabolism. Toxicol In Vitro. 2006; 20:187–210.
- Lambert JD, Sang S, Yang CS. Possible controversy over dietary polyphenols: benefits vs. risks. Toxicol. 2007; 20:583–5.
- Skibola C, Smith M. Potential health impacts of excessive flavonoid intake. Free Radic Biol Med. 2000;29(3-4):375–383.